Wraz z postępem prac przy budowie placu Centralnego w środkowej części placu Defilad spod ziemi wyłaniają się spore fragmenty przedwojennego miasta. W tym miejscu śródmieście Warszawy było gęsto zabudowane. Na przełomie XIX i XX w. teren ten wypełniały wysokie secesyjne kamienice. Znajdowało się tam ok. 180 budynków mieszkalnych. Po wojnie stojące na tym terenie kamienice i ich resztki zburzono, a cały teren zasypano gruzem.
Teraz – w trakcie prowadzonych przez nas prac – odkrywamy unikalne fragmenty bruku i dawnej zabudowy. Do tej pory udało nam się odsłonić tory tramwajowe, brukowane jezdnie, granitowe krawężniki, a także resztki kamienic i ślady po piwnicach domów. W ramach budowy placu Centralnego dokopano się także do podziemi trybuny honorowej, które niegdyś służyły komunistycznym dygnitarzom. Niektóre fragmenty zabudowy znajdują się nawet dwa metry pod obecnym poziomem gruntu.
Obecnie prace koncentrują się przede wszystkim na zabezpieczaniu wykopu pod zbiornik retencyjny znajdujący się najbliżej ul. Marszałkowskiej i przyszłej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Równolegle prowadzone są badania archeologiczne odkopanych fragmentów kamienicy mieszczących się między MSN a trybuną honorową. W tym tygodniu te prace powinny się zakończyć. Zwieńczy je sprawozdanie, na podstawie którego będziemy oczekiwać na pozwolenie od Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na rozbiórkę zinwentaryzowanych obiektów. Dodatkowo trwają roboty ziemne. Wywozimy też to, co wykopaliśmy, z pozostałych części placu. W tym tygodniu powinniśmy rozpocząć badania archeologiczne dawnych kamienic kolidujących z pozostałymi zbiornikami retencyjnymi znajdującymi się pomiędzy trybuną honorową a Pałacem Kultury. Wkrótce rozpoczniemy też prace związane z przebudową wodociągu w części placu położonej bliżej planowanego budynku Teatru TR Warszawa.
Dwie oferty w przetargu
Wszystkie prace przy budowie placu Centralnego prowadzimy z poszanowaniem historii miasta, dlatego rozpisaliśmy przetarg na wykonanie kompleksowych badań archeologicznych. Polegają one na rozpoznaniu i udokumentowaniu odkrytych reliktów ujawnionych podczas nadzoru archeologicznego. Wykonawca będzie musiał je zinwentaryzować i dokładnie opisać. To niepowtarzalna okazja, by dowiedzieć się, jak przed II wojną światową wyglądało centrum stolicy z gęstą siatką ulic i kamienic. A jednocześnie jest to niezbędne do kontynuowania w pełnym zakresie robót budowlanych.
Do przetargu zgłosiły się dwie firmy. Pod uwagę braliśmy nie tylko proponowaną cenę za wykonanie prac, ale także doświadczenie kierownika badań archeologicznych wyznaczonego do realizacji zamówienia. Korzystniejszą ofertę złożyła firma Asinus Igor Maciszewski. Za swoje prace zażądała 1 027 945,44 zł. Konkurent – Zabytki, Badania, Projekty, Realizacje, Michał Grabowski, Archeologia, Architektura, Prawo – chciał 1 175 683,20 zł. Teraz wybrany przez nas wykonawca będzie miał pół roku na realizację zamówienia.
Posadzka z sześciu rodzajów kamienia
Dopiero po zakończeniu badań archeologicznych będzie można przystąpić do właściwych prac przy budowie placu Centralnego. Powstanie tam zupełnie nowa, uporządkowana przestrzeń, pełna zieleni i przyjazna mieszkańcom miasta. Docelowy układ chodników i zieleni odwzoruje tam sieć dawnych ulic i zarys budynków z 1939 r.
Posadzka placu – zaprojektowana przez architektów z pracowni A-A Collective – zostanie ułożona z sześciu rodzajów kamieni. Obrysy dawnych kamienic powstaną z wielkoformatowych płyt kamiennych w różnych wybarwieniach: szarym i czerwonym. Dawne dziedzińce zostaną wybrukowane ponownie wykorzystaną kostką granitową oraz uzupełnione płytami granitowymi z okolic trybuny honorowej. Powierzchnia placu wyniesie około 23 tys. m kw. Dla porównania: placu Pięciu Rogów ma jedynie 3,5 tys. m kw.
Zielono przed Pałacem Kultury i Nauki
Budowa placu Centralnego wpisuje się w założenia programu Noweego Centrum Warszawy. Zgodnie z zapowiedziami prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego ścisłe centrum miasta stanie się miejscem, do którego warto przyjechać i spędzić tu czas. Przed Pałacem Kultury i Nauki ubędzie betonu i asfaltu, pojawi się tu ponad sto nowych drzew, takich jak m.in. robinie akacjowe, jesiony, glediczje, derenie, grujeczniki, miłorzęby i magnolie, oraz tysiące krzewów. Posadzonych zostanie ponad 40 gatunków roślin cebulowych i bylin, powstaną trawniki, a także niska sadzawka w północno-zachodniej części placu.
Na placu Centralnym zaplanowano także zbiorniki wodne umieszczone ok. siedem metrów pod ziemią. Będą służyć do zbierania wody deszczowej, przy użyciu której nawadniana będzie nowa zieleń na placu.
Stworzenie placu Centralnego skoordynowana jest z budową pobliskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Na terenie przyszłego placu w dużej części znajduje się zaplecze MSN. Prace zostały zaplanowane tak, aby ze sobą nie kolidowały.
Bądź na bieżąco z Nowym Centrum
Zachęcamy do śledzenia stron internetowych PlacCentralny.waw.pl oraz um.warszawa.pl/NCW. Zapraszamy też na profile projektu Nowe Centrum Warszawy w mediach społecznościowych – na Facebooku i na Instagramie.