W ciągu ostatnich siedmiu lat udało nam się zwiększyć bezpieczeństwo po zmroku już na ok. 2 tys. zebr. Instalowanie nowych słupów i opraw oświetleniowych na przejściach rozpoczęło się jesienią 2016 roku, wtedy 79 przejść stało się jaśniejszych. W 2017 roku doświetliliśmy 353 przejścia, w 2018 było ich 405, a w 2019 – 342. W 2020 roku poprawiliśmy jasność na 272 lokalizacjach, a w 2021 tylko na 9, przy wykorzystaniu środków z budżetu obywatelskiego. Niewielka liczba ta wynikała z nierozstrzygniętego przetargu spowodowanego wysokimi cenami na rynku, które były wynikiem pandemii.
W roku 2022 powróciliśmy do doświetlania i działaliśmy w 299 miejscach, w tym również na przejściach uwzględnionych na liście z poprzedniego roku. W sumie rozjaśniliśmy do końca ubiegłego roku łącznie 1759 przejść. Do tego należy doliczyć te, które zostały poprawione podczas kompleksowych przebudów ulic oraz mniejszych inwestycji prowadzonych przez urzędy dzielnic na lokalnych, osiedlowych uliczkach.
Dodatkowe oświetlenie jest instalowane przed przejściem, aby zwiększyć widoczność sylwetki pieszego lub rowerzysty na ciemnym tle. Poprawę widoczności pieszych osiągamy na dwa sposoby: albo montując dodatkowe słupy lub oprawy, albo przez wymianę słupów jeden do jednego – usuwamy wtedy stare latarnie i zastępujemy nowymi, wyposażonymi w podwójne wysięgniki, z których jeden jest skierowany na zebrę.
Większość za nami
Dzięki rozstrzygniętemu w sierpniu tego roku przetargowi na kolejne doświetlenia, mogliśmy rozpocząć pracę na następnych 322 zebrach. Oznacza to, że na początku przyszłego roku w całej Warszawie doświetlonych zebr będzie aż 2081. Na liście znajduje się kilkanaście przejść, gdzie nowe słupy i oprawy oświetleniowe zostaną zamontowane dzięki środkom z budżetu obywatelskiego.
Obecnie większość prac w ramach wspominanego przetargu została zakończona lub jest bardzo zaawansowana. Odbiory końcowe zaplanowaliśmy na luty 2024 roku.
Bezpieczeństwo widać gołym okiem
Doświetlanie przejść dla pieszych odgrywa ważną rolę i przynosi pozytywne rezultaty w kontekście bezpieczeństwa ruchu drogowego. Mamy na to dowody w statystykach. W 2022 roku nie odnotowano żadnego tragicznego w skutkach potrącenia pieszego na zebrze w Warszawie, w godzinach od północy do 10 rano. Coś takiego nigdy wcześniej się w stolicy nie zdarzyło.
Dane z pierwszych 10 miesięcy 2023 roku również robią ogromne wrażenie. Do końca października tego roku ofiar wypadków było 17. To o 17 za dużo, ale jednocześnie to spektakularny spadek (o ponad 40 proc.) w stosunku do liczby zdarzeń sprzed roku. Wśród tegorocznych wypadków śmiertelnych zaledwie 6 dotyczy pieszych (w zeszłym roku między początkiem stycznia a końcem października było ich 12). Zginęło też czterech motocyklistów (przed rokiem – 8), którzy wciąż stanowią nieproporcjonalnie dużą, w stosunku do udziału w ruchu, grupę ofiar.
Tegoroczne statystyki mogą się jeszcze zmienić, dlatego należy je traktować jako wstępne. Policja w statystykach wypadkowych uwzględnia osoby które zmarły w wyniku obrażeń do 30 dni po wypadku. Rzadziej, choć też się tak zdarza, śledztwo wykazuje, że osobę błędnie zakwalifikowano jako ofiarę wypadku, np. w sytuacji gdy kierowca doznał ataku serca za kierownicą. Dlatego pełny raport o bezpieczeństwie ruchu drogowego przygotowujemy zawsze wiosną kolejnego roku.
Zmiana systemowa
Doświetlanie przejść dla pieszych jest jedną z metod poprawy bezpieczeństwa. O tym, która z nich zostanie zastosowana decydujemy na podstawie przeprowadzonego audytu.
Zakończony w 2020 r. audyt wszystkich 4093 przejść bez sygnalizacji w Warszawie pozwolił na ich dokładne sprawdzenie pod kątem bezpieczeństwa. Dał nam odpowiedź, co powinniśmy na nich poprawić i wskazał priorytety – 481 zebr zakwalifikowanych do szybkiego działania, ocenionych przeważnie na 0, 1 i 2 w sześciopunktowej (od 0 do 5) skali.
Zmiany na podstawie audytu wdrażamy od 2016 r., kiedy pod lupę trafiły pierwsze zebry. Do każdej lokalizacji podchodzimy indywidualnie. Sposób na poprawę bezpieczeństwa wybieramy na podstawie zaleceń audytorów – osobno dla każdego przejścia sporządzili raport, w którym je opisali i wskazali, jak na nich należy poprawić bezpieczeństwo.
