– W zeszłym roku rozpoczęliśmy prace inwestycyjne pod plac Centralny, czyli serce Nowego Centrum Warszawy – wygodną i funkcjonalną przestrzeń dla mieszkańców. To jeden z najważniejszych projektów ostatnich lat. Po zakończeniu prac, wiosną przyszłego roku, to nowoczesne i przyjazne mieszkankom i mieszkańcom miejsce w centrum stolicy będzie zarazem symbolicznym łącznikiem pomiędzy Warszawą, której już nie ma, a metropolią przyszłości – mówił podczas wizyty na placu budowy Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.
Ogromny plac wokół Pałacu Kultury i Nauki straszył przez lata setkami metrów kwadratowych betonu i parkującymi samochodami. Brakowało tu miejsc wypoczynku i zieleni – tak istotnej w dobie zmian klimatycznych. Wybetonowane powierzchnie placu nagrzewały się, a w trakcie deszczy nawalnych woda szybko spływała do kanalizacji. Brakowało retencji i rozwiązań, które pozwalałyby na zatrzymanie wody opadowej. Tak było, ale przebudowa tej reprezentacyjnej przestrzeni zmieni ją w przyjazne dla mieszkańców miejsce spotkań i wypoczynku w cieniu drzew.
Będzie zielono
W tym roku na placu Centralnym zasadzonych zostanie 30 drzew, a ponad 70 w przyszłym. Po zakończeniu prac na placu i wokół niego będzie więc łącznie ponad 200 drzew. Będą to m.in. m.in. modrzew europejski, lipa europejska, miłorząb dwuklapowy, jesion wąskolistny i buk. Połowa z nich już rośnie – przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej i nowej ulicy dojazdowej (ul. Wojciecha Fangora), a także drodze rowerowej wzdłuż Marszałkowskiej przy MSN.
Na samym placu Centralnym trwają prace związane z przygotowaniem stanowisk do sadzenia – montowane są tzw. cele antykompresyjne – konstrukcje nośne, przenoszące i rozkładające obciążenia. Ich zadaniem jest zapewnienie drzewom odpowiednich warunków do rozwoju.
Retencja wody opadowej
Swoje miejsce na placu znajdą także mniejsze gatunki dekoracyjne, które dobrze radzą sobie w warunkach miejskich – grujecznik japoński oraz magnolia japońska.
Oprócz drzew będzie tu aż 3,6 tys. m kw. trawników z ozdobnymi bylinami, kwiatami oraz roślinami cebulowymi. Na trawniki będzie można wchodzić – projektanci przewidzieli je jako ogólnodostępne miejsca do odpoczynku.
Żeby zieleń miała dobre warunki, na placu Centralnym zamontowane zostały cztery zbiorniki retencyjne, każdy o głębokości 7 m. Będą one gromadzić wodę opadową, która posłuży do podlewania nowej roślinności.
Kamień z historią
Na placu rozpoczęło się również układanie kamiennej nawierzchni – odtwarzany jest dawny przebieg ul. Zielnej w rejonie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Nieregularny układ chodników i zieleni na placu odwzoruje sieć przedwojennych ulic i zarysy budynków.
Do odtworzenia ulic używany jest szary granit strzegomski. Trwa przygotowanie warstw konstrukcyjnych pod nawierzchnię z szarego, zielonego i czerwonego kamienia skandynawskiego, które odwzorują lokalizację przedwojennej kamienicy przy ul. Marszałkowskiej. Na budowie czeka też materiał kamienny do odwzorowania kolejnych kamienic, które stały tu przed II wojną światową.
Duża część kamienia, który układany jest na placu Centralnym, to materiał odzyskany z rozbiórki bazaltowej nawierzchni placu Defilad. Wykonawca prac, firma Balzola, którą podczas dzisiejszego wydarzenia reprezentował m.in Dyrektor Generalny Adam Stawski, poddała go pracom renowacyjnym. Niektóre płyty zostaną dodatkowo rozdzielone tzw. zieloną fugą, czyli 5-centymetrową przerwą wypełnioną roślinnością. Taki zabieg da efekt „przełamania” kamiennej nawierzchni.
Duch dawnego miasta
Nowa „posadzka” placu Centralnego przykryje – odkopane i jeszcze przez chwilę widoczne – ściany kamienic dawnej ul. Wielkiej sprzed II wojny światowej. W trakcie budowy inwestycji robotnicy natrafili na pozostałości dawnej Warszawy. Odsłonięte zostały piwnice zburzonych kamienic, w których znaleziono setki rozmaitych przedmiotów – biżuterię, monety, flakoniki z kosmetykami itp. Fachowym opracowaniem odkopanych obiektów zajęła się grupa archeologów.
Wszystkie artefakty, po inwentaryzacji, trafiły do Państwowego Muzeum Archeologicznego. Odkryte pozostałości budynków, wcześniej sfotografowane i opisane, zostały częściowo rozebrane – tam gdzie są ulokowane zbiorniki retencyjne i infrastruktura. Pozostałe fragmenty murów i ścian domów zostaną w następnych tygodniach zasypane.
Jednak dawny, przedwojenny kwartał ulic Złotej, Wielkiej i Zielnej całkowicie nie zniknie. Docelowa nawierzchnia nowego placu Centralnego „odtworzy” przebieg ulic, kamienic i podwórek z początku XX wieku.
