O odkryciu powiadomiliśmy policję, która we współpracy z prokuratorem prowadzi właściwe czynności. Znaleziskiem zajął się zespół archeologów, którzy przypuszczają, że to szczątki ofiar II wojny światowej. Nie ma jednak stuprocentowej pewności, czy pochówki pochodzą z okresu obrony Warszawy w 1939 roku, czy z czasu Powstania Warszawskiego w 1944 roku.
W 1939 roku na skwerze przed Domem pod Orłami powstał prowizoryczny cmentarz, jednak prawdopodobnie w czasie niemieckiej okupacji pochowani tam zmarli zostali ekshumowani. W tym samym miejscu taki prowizoryczny cmentarz zorganizowano podczas Powstania Warszawskiego. Pogrzebano tam między innymi ofiary bombardowania okolic Filharmonii w sierpniu 1944 roku. Z relacji powstańców wynika, że skwer był również miejscem, gdzie rozpalano ogniska aby zasygnalizować aliantom odpowiednie miejsca na zrzuty broni i żywności.
Po wojnie szczątki ofiar pochowanych na skwerze przed Domem pod Orłami ekshumowano. Jednak ekshumacje, prowadzone w trudnych powojennych realiach, najwyraźniej nie objęły wszystkich szczątków i przeprowadzono je niedokładnie, być może w pośpiechu.
Historia miejsca sięga dalej
Groby ofiar II wojny światowej to jednak nie pierwsze pochówki w tym miejscu. Dom pod Orłami wybudowano w latach 1912-1917 dla Banku Towarzystw Spółdzielczych. Powstał w miejscu prosektorium i kaplicy pogrzebowej Szpitala Dzieciątka Jezus. Przy szpitalu urządzony był również cmentarz. Upamiętnia go zabytkowy obelisk, który w 1901 roku zmienił lokalizację w związku z przenosinami kompleksu szpitalnego do nowego budynku na ul. Lindleya. Szpital funkcjonuje tam do dziś, a obelisk znajduje się w jego pobliżu – na ul. Lindleya 12.
Badania archeologiczne ujawnią dramatyczną historię Warszawy
Pamięć o ofiarach wymaga uważnego i godnego podejścia. Każdy krok podjęty na terenie inwestycji, od prac archeologicznych po dalsze działania budowlane, musi odbywać się z poszanowaniem historycznego dziedzictwa.
Teraz teren inwestycji zostanie poddany szczegółowym badaniom archeologicznym, aby określić skalę znaleziska. Archeolodzy przeprowadzą prace dokumentacyjne oraz analizy, które pozwolą na ustalenie, kim mogły być osoby pochowane w tym miejscu i jakie były okoliczności ich śmierci. Te badania są niezbędne, aby uhonorować pamięć ofiar oraz umożliwić kontynuację inwestycji.
Odkrycie pod Domem pod Orłami przypomina o tragicznych losach mieszkańców Warszawy w okresie II wojny światowej. Mimo upływu czasu stolica Polski wciąż skrywa pod powierzchnią wiele bolesnych wspomnień z przeszłości.
