Jaśniejsze, tańsze i łatwiejsze w obsłudze – te trzy konkretne korzyści będą efektem jednej z największych w Europie wymian opraw oświetleniowych w latarniach ulicznych. W latach 2021-22 wymienimy ok. 40 tys. opraw oświetleniowych w Warszawie, czyli prawie wszystkie, które znajdują się w pasie drogowym obsługiwanym przez ZDM.
Przygotowujemy się do podpisania umowy ze zwycięzcą przetargu, firmą LUG Light Factory z Zielonej Góry. Tuż przed świętami Krajowa Izba Odwoławcza odrzuciła skargę na wybór od jednego z wykonawców posiłkującego się analizą Politechniki Warszawskiej, co zakończyło postępowanie.
Rachunek za światło… trzy razy mniejszy
Dla Warszawy to bardzo dobra wiadomość. Szczególnie finansowa.
Dziś do oświetlenia naszych ulic lampami – głównie sodowymi – zużywamy rocznie 51,1 GWh energii. Cena na przyszły rok to 530 tys. zł za 1 GWh. Czyli roczny rachunek ZDM za światło latarni przy naszych ulicach to ponad 27 mln zł.
Wymiana oświetlenia na LED to oszczędność rzędu 33,1 GWh, czyli ponad 17,5 mln zł rocznie. Roczne zużycie spadnie nam więc do 18 GWh, a „rachunek za światło” – poniżej 10 mln zł na rok. To gigantyczna oszczędność.
To ważne, zwłaszcza w sytuacji rosnących cen prądu. Warszawa ma z tym kłopoty, jak każdy z nas, tylko w znacznie większej skali. Samo wprowadzenie opłaty mocowej to dla nas od 2021 r. dodatkowy wydatek 1,4 mln zł rocznie.
Zakładaliśmy, że na wymianę oświetlenia w stolicy wydamy ok. 44 mln zł. Tymczasem oferta Lug Light Factory jest na tyle korzystna, że za nowe oprawy na latarniach przyulicznych zapłacimy w zamówieniu podstawowym ok. 32 mln zł, a z uwzględnieniem opcji dodatkowych – nie więcej niż 37 mln zł. Dzięki oszczędnościom na samym tylko prądzie, po zamontowaniu wszystkich opraw, zwróci się to w… dwa lata!
Dlaczego? Bo kupujemy je hurtowo. Nowa oprawa ledowa, o parametrach potrzebnych dla warszawskich ulic, kosztuje na rynku ok. 2,2 tys. zł. Tyle płaciliśmy, wymieniając ich po kilkanaście czy kilkadziesiąt w ramach dotychczasowych inwestycji. Oprawa sodowa – gdyby chcieć ją kupić, choć to technologia energochłonna, która nie zapewnia wymaganej przez nas jakości światła i taka, z której producenci już rezygnują – to wydatek 800–1000 zł. Tymczasem cena jednostkowa oprawy LED w ramach naszego przetargu to ok. 750 zł za sztukę.
Oprawy w formie LED to wreszcie zupełnie nowa jakość jeśli chodzi o utrzymanie, które stanie się o wiele łatwiejsze. To kolejna duża pozycja w budżecie miasta. Przegląd i naprawy latarni kosztują ZDM mniej więcej 10 mln zł rocznie. To efekt średnio 12 tys. zgłoszeń dotyczących uszkodzonego oświetlenia. Tymczasem dzięki wielkiej wymianie opraw oświetleniowych według jednego wzoru oraz możliwości zakupu identycznych opraw w przyszłych przetargach, zapewnimy standaryzację prawie 90 proc. wszystkich urządzeń. Serwisant będzie mógł otworzyć i zamknąć oprawę bez użycia narzędzi. Również wszystkie połączenia elektryczne wewnątrz oprawy będą wykonane w ten sposób.
Szacujemy, że po wymianie, na konserwację będziemy wydawać zdecydowanie mniej.
Mniejsze zużycie prądu to ograniczenie emisji szkodliwych substancji
Wymiana opraw przełoży się na ograniczenie emisji CO2 o 30 tys. ton rocznie. Zmniejszeniu ulegnie ilość emitowanych tlenków siarki, tlenków azotu i pyłów.
Co więcej, każda energooszczędna inwestycja wiąże się z uzyskaniem od Urzędu Regulacji Energetyki certyfikatu, którym można handlować na Towarowej Giełdzie Energii. Tam kupują je firmy produkujące energię z węgla. Dzięki wymianie opraw na LED zyskamy certyfikat, którego wartość szacowana jest na dziś na ponad 4,7 mln zł.
Ciemna ulica stanie się widna, czyli bezpieczniejsza
Dla mieszkańców i dla miasta ta inwestycja niesie korzyści, z którymi trudno dyskutować. Przede wszystkim poprawi się jakość oświetlenia. Na ulicach będzie po prostu jaśniej. Minimum skuteczności dla lamp, które zostaną dla nas przygotowane w technologii LED, to maksimum możliwości dla lamp sodowych. A dla obecnie oświetlających warszawskie ulice, czasem od kilkudziesięciu lat, latarni to już tylko niedościgły poziom. Tymczasem jaśniejsze ulice to bezpieczniejsze ulice – w każdym aspekcie tego słowa.
Warszawiacy mogą to zresztą sprawdzić na własne oczy tam, gdzie już wymienialiśmy oprawy na LED, np. w większości warszawskich tuneli, na ulicach Borzymowskiej, Trockiej, Kruczej i Modlińskiej, czy doświetlając przejścia dla pieszych.
Oświetleniowa gwiazdka Michelina
Nowe oprawy zostaną przebadane w akredytowanym laboratorium w zakresie wielu parametrów technicznych. Będą musiały uzyskać międzynarodowy certyfikat poświadczający spełnienie parametrów jakościowych – ENEC oraz ENEC+. To taka elektryczna gwiazdka Michelina dla lamp.
W ramach przetargu LUG Light Factory będzie zobowiązany do montażu systemu zdalnej kontroli funkcjonowania i inwentaryzacji infrastruktury oświetlenia ulicznego. To oznacza, że jeśli latarnia się zepsuje, natychmiastowo dowie się o tym kontroler w ZDM-ie, jeszcze zanim mieszkańcy to zauważą i zdążą nam to zgłosić. Dodatkowo wykonawca dostarczy system do matrycowego pomiaru rozkładu luminancji i kontroli jakości oświetlenia drogowego. W praktyce jest to urządzenie pozwalające na pomiar parametrów oświetlenia ulicznego dla całego odcinka drogi. Pozwoli nam to szczegółową i kompleksową kontrolę parametrów oświetlenia ulicznego.
Oprawy będą miały możliwość zmiennego ustawienia parametrów, co pozwoli na dostosowanie ich do konkretnego miejsca. Co do zasady wszystkie zyskają ustandaryzowaną temperaturę barwową oświetlenia (3000K, zaś na masztach oświetleniowych – 4000K). Możliwość dokładnego ustawienia kierunku strumienia znacznie ograniczy zanieczyszczenie światłem. Latarnie przestaną świecić po oknach warszawiakom mieszkającym przy ulicy.
Jeden z największych projektów w Europie
Kompleksowa wymiana oświetlenia to duży wydatek, szczególnie w sytuacji pandemicznego kryzysu. W tym przypadku jednak korzyści społeczne wydają się ogromne, a gdyby patrzeć na tę inwestycję tylko z finansowego punktu widzenia, pozwoli na olbrzymie oszczędności.
Warszawa czerpie z najlepszych wzorców. W latach 2017–2020 w podobny sposób wymieniono 56 tys. opraw oświetleniowych w Manchesterze i 12 tys. w Londynie. W hiszpańskim Santander zakończono niedawno wymianę 23 tys. opraw, a Wiedeń zrealizował potężny projekt na 60 tys. opraw. Manchester jest naszym partnerem projektu unijnego, zaś Wiedeń stolicą partnerską.
