Projekt, a raczej projekty, aktów prawnych, które mają znowelizować Prawo o ruchu drogowym i taryfikator mandatów, jeszcze nie zostały opublikowane, choć według rządowych informacji zostały już przyjęte przez Radę Ministrów i w najbliższym czasie mają trafić do Sejmu. Szczegóły znamy więc z komunikatów i konferencji prasowych.
Z komunikatu Ministerstwa Infrastruktury wiadomo więc, że górna granica kary w postępowaniu mandatowym ma być podniesiona do 5 tys. zł, a w przypadku zbiegu wykroczeń – do 6 tys. zł. Dziś, niezmiennie od lat 90-tych, najwyższy mandat za pojedyncze wykroczenie to 500 zł.
Dla nas kluczowe jest wyraźne wskazanie na konieczność ochrony pieszych. „Minimalna grzywna za nieprawidłowe zachowanie względem pieszego (np. wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, omijanie pojazdu, który zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu) wyniesie nie mniej niż 1,5 tys. zł. Jeśli w ciągu 2 lat sprawca ponownie popełni takie naruszenie, to kara grzywny wyniesie nie mniej niż 3 tys. zł” – czytamy w komunikacie ministerstwa. „W przypadku realnego zagrożenia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia pieszego, sąd będzie mógł dodatkowo orzec zakaz prowadzenia pojazdów”.
To istotna i potrzebna zmiana. Wyprzedzanie na przejściach dla pieszych albo omijanie innego pojazdu, który zatrzymał się by przepuścić przechodzących przez zebrę, to jedne z najgroźniejszych wykroczeń drogowych, bo bezpośrednio zagrażają życiu. W zeszłym roku w Warszawie doszło do 125 wypadków na przejściach dla pieszych, w których zginęło 8 osób. Dochodzi do nich zarówno na przejściach z sygnalizacją (50 potrąceń) jak i bez niej. I choć ta liczba radykalnie się zmniejsza (w 2018 r. – 240 wypadków, w 2019 r. – 178), to wciąż jest zdecydowanie za wysoka. A mówimy o przejściu dla pieszych, czyli miejscu gdzie przechodzień ma prawo czuć się bezpiecznie.
Tymczasem obecnie z wysokości kar niekoniecznie wynika, że pieszy na przejściu jest pod szczególną ochroną. W obowiązującym wciąż taryfikatorze, omijanie pojazdu, który zatrzymał się by przepuścić pieszego „wycenia się” co prawda na 500 zł, ale już tożsame wykroczenie, czyli wyprzedzanie na przejściach dla pieszych lub bezpośrednio przed nimi to kara 200 zł. Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu to 350 zł.
Każde z tych wykroczeń to potencjalne zderzenie kierującego samochodem z pieszym. Tego pierwszego chroni auto, tego drugiego nie chroni nic. W Warszawie przyczyną 2/3 potrąceń pieszych jest nieudzielenie im pierwszeństwa przez kierowców.
Tę kwestię podnosiliśmy w pismach do przedstawicieli rządu wielokrotnie. Również w piśmie do premiera Mateusza Morawieckiego tuż po pamiętnym tragicznym wypadku na ul. Sokratesa. Projektowane przepisy powinny sprawić, że wymienione wyżej wykroczenia wreszcie będą zagrożone karą, która skutecznie odstraszy od ich popełniania.