Każda osoba, która zginie w wypadku drogowym w stolicy, to o jedną za dużo. Ruch drogowy w Warszawie jest bardzo intensywny, a rozwinięta sieć ulic i torowisk, niesie ze sobą poważne wyzwania związane z bezpieczeństwem na drogach. Podstawowym zadaniem instytucji odpowiedzialnych za układ drogowy w Warszawie jest sprawienie, by z roku na rok był coraz bardziej bezpieczny.
W latach 2016-2020 ZDM w Warszawie przeprowadził kompleksowy audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego na wszystkich przejściach dla pieszych bez sygnalizacji świetlnej. Eksperci przebadali 4093 zebry. Analizowaliśmy około 30 kryteriów, takich jak organizacja ruchu, widoczność, oświetlenie, czy ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami. Na podstawie wyników audytu podejmowane są decyzje dotyczące zmian w infrastrukturze mające na celu poprawę bezpieczeństwa. Rozwiązania te różnią się w zależności od lokalizacji i zidentyfikowanych problemów. ZDM corocznie buduje kilkanaście sygnalizacji świetlnych, montuje oświetlenie na przejściach dla pieszych, instaluje progi zwalniające, azyle dla pieszych i wprowadza inne formy uspokojenia ruchu.
Efekty wydać w liczbach. Ubiegły rok był najbezpieczniejszym, odkąd zbieramy dane o ofiarach wypadków drogowych, czyli od 40 lat. 33 ofiary wypadków to trzykrotnie mniej niż przed dekadą i blisko dziesięciokrotnie mniej niż na początku lat 90-tych. 16 pieszych, którzy zginęli w wypadkach to również najmniej w historii.
8 śmiertelnych ofiar wypadków (w tym pięcioro pieszych) od stycznia do czerwca 2023 r., to dwukrotnie niższy poziom, niż przed rokiem.
Wpływ na to mają z pewnością zmiany w prawie, które lepiej chronią pieszych na przejściach, a także fakt, że przy okazji temat stał się przedmiotem zainteresowania mediów. Podejście do tematu bezpieczeństwa, przede wszystkim znaczenie ścisłej ochrony pieszych, zmienia się zdecydowanie na korzyść. Ale w Warszawie pozytywna tendencja, jeśli chodzi o spadek liczby wypadków i ofiar, jest obserwowana od co najmniej dekady. Niewątpliwie mają na to wpływ zmiany w infrastrukturze.
Zmierzamy w stronę Wizji Zero konsekwentną pracą na infrastrukturze drogowej. Wykluczaniem np. sytuacji, w których przekraczanie jezdni może być niebezpieczne – mówi wiceprezydent Olszewski. – Naszym celem jest skoncentrowanie na tych obszarach, w których istotnie dochodzi do niebezpiecznych zdarzeń, żeby osiągnąć efekt mający odzwierciedlenie w liczbach – dodaje.
Doświetlanie przejść
W ciągu ostatnich lat sukcesywnie doświetlamy w Warszawie kolejne przejścia dla pieszych. Zwykle własne lampy zyskuje kilkaset zebr rocznie. Do tej pory doświetliliśmy 1759 z nich.
Do tego należy doliczyć te, które zostały poprawione podczas kompleksowych przebudów ulic oraz mniejszych inwestycji prowadzonych przez urzędy dzielnic na lokalnych, osiedlowych uliczkach. W 2022 r. doświetliliśmy 299 przejść. W 2023 roku takie zmiany, radykalnie poprawiające bezpieczeństwo po zmroku, przejdzie kolejne 322 z nich.
Czy wiesz, że…
W 2022 r. nie było w Warszawie ani jednego śmiertelnego potrącenia pieszego na zebrze między północą a 10. rano.
Dodatkowe oświetlenie jest instalowane przed przejściem, aby zwiększyć widoczność sylwetki pieszego lub rowerzysty na ciemnym tle. Poprawę widoczności pieszych osiągamy na dwa sposoby: albo montując dodatkowe słupy lub oprawy, albo przez wymianę słupów jeden do jednego – usuwamy wtedy stare latarnie i zastępujemy nowymi, wyposażonymi w podwójne wysięgniki, z których jeden jest skierowany na zebrę.
Sygnalizacja świetlna
Ważnym aspektem jest konsekwentne dbanie o sygnalizację świetlną. Oprócz usuwania usterek, systematycznie wymieniamy przestarzałe elementy, aby zapobiegać awariom. W 2022 roku przeprowadziliśmy budowę lub remont sygnalizacji na 35 skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych w różnych częściach miasta. W 2023 roku kontynuujemy nasze działania i w 12 miejscach planujemy montaż nowej sygnalizacji świetlnej. Taką infrastrukturę zyskało lub zyska choćby przejście dla pieszych przez pl. Trzech Krzyży – jedno z ostatnich w stolicy wielopasmowych przejść bez niej, przejścia na ul. Kondratowicza czy skrzyżowanie ulic Krasińskiego i Wybrzeże Gdyńskie.
Uspokojenie ruchu przy przejściach dla pieszych
Co roku ok. stu przejść dla pieszych przechodzi zmiany zalecane we wspomnianym wyżej audycie. Sposób interwencji jest efektem zidentyfikowanego wcześniej zagrożenia. Inaczej należy przebudować zebrę na dwupasmowej jezdni, gdzie zdarza się wyprzedzanie przed przejściem, a inaczej taką gdzie problemem jest słaba widoczność, np. z powodu nielegalnie parkujących kierowców.
Progi zwalniające to proste narzędzie pomagające ograniczyć prędkość pojazdów, co jest niezwykle istotne w obszarach gdzie bezpieczeństwo jest niezwykle istotne, np. w pobliżu szkół, czy gęsto zamieszkałych osiedli. Przykładowo, odnowione progi już pojawiły się na ulicy Żołnierzy Wyklętych. Redukcja prędkości pojazdów umożliwia pieszym bezpieczniejsze przechodzenie przez jezdnię.
Poszerzanie azyli, co powoduje odgięcie toru jazdy, daje podobne korzyści i jednocześnie więcej miejsca dla osób przechodzących przez pasy. Taka zmiana jest planowana choćby na ul. Jana Kazimierza.
Częstym rozwiązaniem, szczególnie na dwupasmowych jezdniach jest skrócenie przejścia, czyli lokalne zwężenie jezdni do jednego pasa, co jest planowane np. na skrzyżowaniach ul. Kruczkowskiego i al. 3 Maja. Z kolei w wybranych lokalizacjach, gdzie w inny sposób nie można wyeliminować nielegalnego parkowania (takie zachowanie kierowców w pobliżu przejść dla pieszych jest szalenie niebezpieczne), instalujemy słupki, jak na ulicy Międzynarodowej, lub uniemożliwiamy takie zachowanie np. sadząc zieleń.
Mamy efekty
Piesi to wciąż najliczniejsza grupa ofiar wypadków drogowych w Warszawie. Tego udziału od lat nie udaje się zmienić, choć liczba zarówno ofiar, jak i wypadków z udziałem pieszych systematycznie spada, przeważnie szybciej niż ogólna liczba wypadków.
To pokazuje, że nasze działania mają sens. Są dzielnice – a każda warszawska dzielnica jest porównywalna z kilkudziesięciotysięcznym miastem – w których od kilku lat nie zginął żaden pieszy. Zaledwie w ciągu ostatnich pięciu lat liczba poszkodowanych w wypadkach pieszych – zabitych i rannych – spadła prawie dwukrotnie.
Warto podkreślić, że pandemia COVID-19 miała znaczący wpływ na ruch drogowy i liczbę wypadków w Warszawie. W związku z ograniczeniami i restrykcjami wprowadzonymi w celu zwalczania pandemii, wiele osób pracowało zdalnie, a liczba podróży znacząco się zmniejszyła. To z kolei przyczyniło się do spadku liczby wypadków drogowych (choć były poważniejsze w skutkach) o ok. 1/3. Pomimo zniesienia ograniczeń pandemicznych i powrotu do normalnego życia, liczba wypadków drogowych wzrosła, w stosunku do czasu z ograniczeniami, nieznacznie.
