Szkoła Podstawowa nr 195 im. Króla Maciusia, zlokalizowana w dzielnicy Wawer. Uczęszcza do niej ponad 500 uczniów, prawie wszyscy mieszkają w obwodzie szkoły. Pomimo jego dużej powierzchni, połowa uczniów do i ze szkoły podróżuje pieszo. Aktywne przejazdy – na rowerze, rolkach lub hulajnodze, stanowią 16% wszystkich podróży. 22% uczniów do szkoły przyjeżdża samochodem. Jest to szkoła, w której uczniowie zadeklarowali dość wysokie poczucie bezpieczeństwa – zaledwie 8% odczuwa zagrożenie w drodze do szkoły.
Analiza zdarzeń drogowych
Ważnym elementem oceny sytuacji dotyczącej bezpieczeństwa przy szkołach była szczegółowa analiza zdarzeń drogowych, jakie miały miejsce w pobliżu szkoły. W tym wypadku wzięto pod uwagę okres od 2015 r. do 2019 r., ponieważ za te lata Zarząd Dróg Miejskich posiadał pełne dane. Zakres przestrzenny analizy obejmował obwód szkoły.
Analiza obejmowała: określenie miejsc niebezpiecznych (zwłaszcza dla niechronionych uczestników ruchu, w tym w wieku szkolnym), przyczyny oraz propozycje możliwych rozwiązań poprawiających warunki ruchu drogowego w analizowanych obszarach.
W latach 2015 – 2019 w rejonie SP 195 doszło do 102 zdarzeń drogowych, w których 3 osoby zmarły, 7 osób zostało ciężko rannych, a 52 osoby odniosły lekkie obrażenia. W obrębie samej szkoły (tj. w promieniu 500m) doszło do 45 zdarzeń drogowych, z czego 2 osoby zmarły, 5 osób zostało ciężko rannych, a 17 osób lekko rannych. Najwięcej zdarzeń miało miejsce na ul. Korkowej.
Badanie zachowań komunikacyjnych uczniów
Celem badania zachowań komunikacyjnych uczniów było określenie, jaki jest szacunkowy podział zadań przewozowych w szkole, czyli w jaki sposób uczniowie docierają do szkoły i z niej wracają. Dodatkowo zidentyfikowano którędy dokładnie uczniowie docierają do szkoły oraz jak spędzają czas podczas przerw – czy w ogóle wychodzą poza teren szkoły.
Badaniem objęto co najmniej 1 klasę z każdego rocznika, minimum 15% wszystkich uczniów danej placówki.
SP 195 jest szkołą aktywną o bardzo dużym udziale uczniów mieszkającym w jej bezpośrednim sąsiedztwie – zaledwie 5% uczniów mieszka poza obwodem szkoły. Większośc uczniów do i ze szkoły podróżuje pieszo. Około 15% decyduje się na jazdę komunikacją miejską. Podobny odstek stanową uczniowie wybierający aktywne formy dotarcia do szkoły – rower, rolki, hulajnogi. Dojazdy samochodowe to blisko co piąta poranna podróż.
Ciekawie przedstawia się analiza sposobów podróży w zależności od wieku uczniów. Najmłodsi uczniowie (1-3-klasiści) są bardzo często podwożeni do szkoły samochodami. Podwózki jednak są coraz rzadsze z wiekiem. Wśród ósmych klas zaledwie 4% uczniów jest podwożona przez rodziców, a ponad 60% uczniów najstarszego rocznika do szkoły przychodzi piechotą.
Większość uczniów, którzy rano doszli do szkoły pieszo, również pieszo z niej wraca. Na piesze podróże powrotne decyduje się też część uczniów, którzy rano wybrali komunikację miejską, hulajnogę, czy byli podwiezieni do szkoły przez rodziców własnych lub kolegi/koleżanki.
Poczucie bezpieczeństwa
Analizując wyniki ankiet – odpowiedzi uczniów na pytanie, czy czują się bezpiecznie w drodze do szkoły (szczególnie przechodząc przez przejścia dla pieszych), można dostrzec wyraźny rozdźwięk pomiędzy deklarowanym poczuciem bezpieczeństwa, a rzeczywistym bezpieczeństwem rozumianym poprzez liczbę zdarzeń drogowych w okolicy szkoły. Jest to szczególnie widoczne w przypadku tej szkoły, ponieważ w SP 195 uczniowie najrzadziej zgłaszali poczucie niebezpieczeństwa w czasie swoich podróży.
Pytani o obawy i sugestie zmian, uczniowie zgłaszali w ankietach komentarze dotyczące prędkości samochodów, widoczności na przejściach dla pieszych. Zwracali uwagę, na oświetlenie terenu w okolicy. Proszą o ograniczenie prędkości samochodów poruszających się w sąsiedztwie szkoły. Zgłaszają też potrzebę wsparcia przy przechodzeniu przez przejścia dla pieszych – Pana „Stopka”.
Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego
Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) miał określić poziom zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego w rejonie budynków badanych szkół podstawowych, stan oznakowania pionowego i poziomego, sprawdzenie zgodności istniejących rozwiązań z obowiązującymi przepisami i normami.
Audyt BRD został przeprowadzony przez zespół audytujący, w którego składzie znajdował się Audytor BRD posiadający ważny Certyfikat Audytora Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, wydany przez ministra właściwego ds. transportu, na podstawie art. 24n ust.6 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Audyt został przeprowadzony na obszarze:
- Korkowa odc. Rekrucka – Begonii
- Rekrucka odc. Rezedowa – Korkowa
- Króla Maciusia
- Begonii odc. Korkowa – Króla Maciusia
- Droga bez nazwy pomiędzy ul. Korkową a ul. Króla Maciusia (na wysokości posesji Króla Maciusia 10)
Główne rekomendacje:
- Wprowadzenie strefy ograniczonej prędkości do 30 km/h (w obszarze na północ od ul. Korkowej), w ciągach ulic: Króla Maciusia, Begonii, ulicy bez nazwy.
- Ze względu na liczne parkowanie jakie odbywa się w obszarze skrzyżowań należy, ustawić słupki U12c wzdłuż chodnika przy ul. Króla Maciusia, w narożnikach skrzyżowania, oraz w odległości 10 m od skrzyżowania, w celu zapewnienia odpowiedniej widoczności.
- Budowa wyniesionego skrzyżowania przy ul. Króla Maciusia. Wyniesienie skrzyżowania należy wykonać w taki sposób by zapewnić odpływ wód opadowych z tarczy skrzyżowania. Obecnie, po silnych opadach deszczu, woda utrzymuje się w samym centrum skrzyżowania.
- Uporządkowanie parkowania na terenie parkingu wraz z uporządkowaniem dojścia na teren szkoły.
- Geometryczne wyznaczenie wjazdu i wyjazdu na teren parkingu od strony ul. Rekruckiej.
- Wyeliminowanie możliwości wjazdu i wyjazdu na teren parkingu od strony ul. Króla Maciusia.
- Doświetlenie parkingu szkolnego.
Analiza obrazu
Analizę obrazu wykonano na podstawie obrazu z kamer umieszczonych w wyznaczonych lokalizacjach. Położenie urządzeń w terenie miało zapewnić obserwatorom widoczność na cały obszar badawczy. Przy każdej ze szkół pracowało od 3 do 6 rejestratorów obrazu. W ramach zadania wykonano również pomiary ruchu samochodowego i pieszego w bezpośrednim otoczeniu szkoły, tj. na najbliższym skrzyżowaniu i przejściu dla pieszych oraz w przekroju bezpośrednio przed głównym wejściem do szkoły. Rejestratory umieszczone w terenie pracowały 30 września 2020 roku (tj. w środę), w godzinach 07:00-09:00. Podczas badań panowało zachmurzenie całkowite, bez opadów, a temperatura oscylowała w granicach 15-16 st. C.
Analiza obrazu miała za zadanie zidentyfikować wszystkie sytuacje niebezpieczne, badanie zostało wykonane przy zastosowaniu narzędzi GIS.
Badanie obejmowało swoim zakresem ulicę Króla Maciusia – obszar zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie wejścia na teren szkoły. Miejsca wystąpienia zachowań pieszych, niebezpiecznych oraz potencjalnie niebezpiecznych sklasyfikowano w trzech lokalizacjach, co wraz z intensywnością ich wystąpienia przedstawiono na poniższej mapie:
szkola2_piesi
Miejscem w którym piesi oraz rowerowi użytkownicy przestrzeni publicznej najczęściej narażają się swoim zachowaniem na niebezpieczeństwo jest wschodnia część badanego obszaru (ulica Króla Maciusia)-droga prowadząca do osiedli mieszkaniowych oraz rejon skrzyżowania i przejścia dla pieszych na ul. Króla Maciusia, to tutaj doszło do przechodzenia przez ulicę w miejscu niedozwolonym oraz przechodzenia przez ulicę zza samochodu przez aż 80 osób w ciągu dwóch godzin pomiaru.
Miejsca wystąpienia zachowań kierowców, niebezpiecznych oraz potencjalnie niebezpiecznych uklasyfikowano w trzech lokalizacjach, co wraz z intensywnością ich wystąpienia przedstawiono poniżej na mapie.
szkola2_kierowcy
Podobnie jak w przypadku obserwacji zachowań pieszych oraz rowerzystów, kierowcy zachowują się w sposób zagrażający bezpieczeństwo innych użytowników przestrzeni publicznej oraz sobie w rejonie skrzyżowania, na obszarze przejścia dla pieszych, na obszarze przy wejściu na teren szkoły oraz na parkingu przy szkole. Aż 59 pojazdów zatrzymywało się w miejscu gdzie niedozwolony jest ten manewr, z tego powodu często dochodziło do sytuacji omijania zatrzymanego pojazdu (24 razy). Tak duża liczba zachowań niebezpiecznych miała miejsce w przeciągu tylko dwóch godzin pomiaru.
Podsumowanie
Audyty wykazały dwa kluczowe punkty niebezpieczne w pobliżu szkoły – skrzyżowanie ul. Króla Maciusia, zlokalizowane przy głównym wejściu do szkoły, oraz parking szkolny – tuż przy drugim wejściu. Oba te miejsca należy przebudować, poprawiając organizację ruchu w sposób bezpieczny. Parking powinien mieć wjazdy tylko od ul. Rekruckiej, dzięki czemu ruch pod pierwszym wejściem do szkoły od strony ul. Króla Maciusia się zmniejszy. Z kolei wyniesienie skrzyżowania na ul. Króla Maciusia powinno ograniczyć prędkość przejeżdżających tamtędy aut. Dodatkowo na uwagę zasługują też kałuże, a więc problem z odwodnieniem terenu. Ten problem również zostanie rozwiązany. Wdrożenie zmian w terenie planowane jest na 2022 rok.
