Jakie rozwiązania transportowe są potrzebne ulicom handlowym? Jak zorganizować dostawy towarów? Jak sprawić, by samochód nie był jedyną opcją dla mieszkańców chcących zrobić zakupy? Na te pytania próbował odpowiedzieć projekt RESOLVE, w którym uczestniczył ZDM.
Zarząd Dróg Miejskich przy współpracy Zarządu Transportu Miejskiego realizował projekt RESOLVE w ramach programu Interreg Europe, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Projekt był realizowany w latach 2016-2021. Jego głównymi celami były działania w zakresie zrównoważonej mobilności związanej z handlem detalicznym.
Co robiliśmy?
W projekcie łączyliśmy badania przestrzeni miejskiej i wiedzę ekspercką z doświadczeniami różnych grup – mieszkańców, przedsiębiorców i dostawców. W ramach projektu uzyskaliśmy wsparcie zewnętrznych ekspertów i mieliśmy okazję poznać rozwiązania i dobre praktyki innych partnerów projektu. Udało nam się zrealizować projekt pilotażowy, który stał się podstawą do dalszych działań.
Badania przestrzeni miejskiej
Badania przestrzeni miejskiej dotykają dwóch aspektów poruszanych w projekcie: zachowań klientów i dostaw towarów. Pierwszy dotyczy tego, jak użytkownicy ulicy, w szczególności klienci sklepów, odbierają przestrzeń, w której przebywają i co jest dla nich istotne. Do tej pory tego typu badanie przeprowadziliśmy na ul. Senatorskiej oraz na ul. Francuskiej. Wyniki badań zostały skonfrontowane z wynikami bliźniaczych badań przeprowadzonych przez pozostałych partnerów projektu.
Dostawy towarów to drugi temat naszych analiz. Szczegółowo przebadaliśmy w tym zakresie ul. Francuską. Skala problemu jest bardzo duża: na 700-metrowym odcinku od ronda Waszyngtona do ul. Zwycięzców codziennie odbywa się około 150 dostaw. Oprócz kilku wyjątków, wszystkie realizowane są niezgodnie z przepisami, a prawie połowa zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.
Wsparcie ekspertów
W kwietniu 2017 roku mieliśmy możliwość zaproszenia zewnętrznych ekspertów, którzy przez dwa dni pracowali nad rekomendacjami dla Warszawy. Rozmowy obejmowały takie zagadnienia jak polityka parkingowa, możliwości zaangażowania interesariuszy oraz logistykę miejską (dostawy towarów). Spotkanie dotyczyło obszaru pomiędzy Traktem Królewskim, ul. Marszałkowską, Alejami Jerozolimskimi oraz ul. Królewską, ale wnioski świetnie obrazują skalę problemów w Warszawie.
We wrześniu 2020 przeprowadziliśmy 2 dniowe warsztaty z ekspertami związanymi z logistyką miejską z 5 miast europejskich. Głównym celem było przygotowanie pod powstanie dokumentu strategicznego który zdefiniuje cele Warszawy z zakresu logistyki miejskiej. Pod szczególną uwagę wzięto dostawy materiałów budowalnych na place budów w centrum miasta.
Spotkania z interesariuszami
Ważnym aspektem projektu jest włączanie wszystkich zainteresowanych grup w rozmowy i działania. O zagadnieniach związanych z projektem rozmawiamy regularnie z innymi jednostkami miejskimi oraz przedsiębiorcami i mieszkańcami. Na kanwie współpracy z Samorządem Mieszkańców Saskiej Kępy wdrożyliśmy w 2017 roku projekt pilotażowy, który w tym roku został rozciągnięty na inne podobne obszary miasta.
Przeprowadziliśmy serię spotkań z przedsiębiorcami z ul. Francuskiej dotyczących uproszczenia procedury otrzymania zgodny na zajęcie pasa drogowego pod ogródki gastronomiczne.
Wyjazdy studyjne
W projekcie istotne jest zbieranie doświadczeń i poznawanie dobrych praktyk z innych miast europejskich. Dzięki projektowi pracownicy Zarządu Dróg Miejskich, Zarządu Transportu Miejskiego oraz Biura Polityki Mobilności i Transportu mieli możliwość uczestniczyć w wyjazdach do Manchesteru, Almady, Rotterdamu i Amsterdamu oraz do Padwy i Bolonii. Urzędnicy wymieniali się doświadczeniami we wdrażaniu projektów z zakresu zrównoważonej mobilności.
Dlaczego to ważne?
Ruch drogowy związany z handlem detalicznym stanowi sporą uciążliwość dla mieszkańców: przyczynia się nie tylko do problemów z parkowaniem i hałasem, ale też zanieczyszczeniem powietrza dwutlenkiem węgla. Stanowi to potencjalne zagrożenie dla realizacji jednego z kluczowych celów Unii Europejskiej, tj. przejścia na gospodarkę niskoemisyjną.
Według przeprowadzonych przez nas badań na ul. Francuskiej, praktycznie wszystkie dostawy odbywały się niezgodnie z przepisami, a prawie połowa zagrażała bezpieczeństwu ruchu drogowego. Jednocześnie statystyki policyjne pokazują, że w przeciągu dwóch lat w 37 wypadkach z udziałem samochodów ciężarowych i pieszych zginęło 9 osób. Te statystyki nie obejmują małych samochodów dostawczych, które w statystykach klasyfikowane są jako samochody osobowe.
Szacuje się, że w miastach europejskich 64 % podróży związanych z zakupami odbywa się samochodem, a prawie 100 % towarów jest przewożonych samochodami dostawczymi i ciężarowymi. Warszawa, podobnie jak inne miasta i regiony europejskie, staje przed trudnym wyborem pomiędzy koniecznością zmniejszania emisji zanieczyszczeń i hałasu a potrzebą ożywienia sektora handlowego. Według Warszawskiego Badania Ruchu ruch pojazdów dostawczych stanowi ok. 11-12 % ogólnego ruchu pojazdów (ten udział zależny jest od miejsca wykonania pomiarów).
Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
